Het is één van de grootste ergernissen van Nederlanders: zwerfafval. Afval dat al dan niet bewust is achtergelaten op een plek die daar niet voor bestemd is. Naast ergerlijk, heeft zwerfafval grote negatieve gevolgen: het zorgt voor vervuiling van ons land en water, draagt bij aan verlies van waardevolle grondstoffen en heeft een grote invloed op de leefbaarheid van de omgeving. Tijd om Nederland schoon te krijgen!

Gemeenten hebben de zorg voor het beheer van de openbare ruimte. Het opruimen en voorkomen van zwerfafval vormt een belangrijke taak van gemeenten en hun afval- en reinigingsbedrijven. Vanwege de relatie met verpakkingen, de plastic soup en de circulaire economie is zwerfafval ook onderwerp van Europees en landelijk beleid.

Een effectieve aanpak van zwerfafval door gemeenten vergt een integrale aanpak met aandacht voor zowel schoon maken als schoon houden. In deze integrale aanpak dient er aandacht te zijn voor diverse thema’s, waaronder reinigen, participatie, afvalbakken, inrichting, communicatie en gedragsbeïnvloeding, bronaanpak en handhaving.

Als onderdeel van de Raamovereenkomst Verpakkingen 2012-2022 is afgesproken dat gemeenten jaarlijks 20 miljoen ontvangen voor de extra aanpak van zwerfafval. Deze vergoeding is eind 2022 gestopt. In het Platform Keten Optimalisatie Verpakkingen (PKO), waarin het Afvalfonds Verpakkingen en Vereniging Nederlandse Gemeenten (VNG) zitting hebben, is in augustus 2023 besloten het totaal resterende budget uit de zwerfafvalvergoeding samen te voegen en eenmalig alsnog beschikbaar te stellen voor de vergoeding van extra inzet ter preventie en aanpak van zwerfafval in de periode 2023 -2024. De maximale vergoeding per inwoner is vastgesteld op €1,14.

Een groot deel van het zwerfafval bestaat uit drankverpakkingen, zoals blikjes en flesjes. Lees meer over de aanpak van deze stroom in ons pagina statiegeld.

Vanaf 1 januari 2023 ontvangen gemeenten een vergoeding voor het deel van de opruimkosten dat betrekking heeft op de SUP-productcategorieën. Lees meer over de SUP-vergoeding in ons dossier SUP.

Naast deze SUP-vergoeding ontvangen gemeenten een Prullenbakkenvergoeding die voor 2023 is vastgesteld op 11,3 mln. Lees hier meer over op onze pagina prullenbakken.

Onze doelen

  • Nederland zwerfafvalvrij.

Wat wij doen

  • In samenwerking met Rijkswaterstaat bieden we de Benchmark Schoon aan.
  • We vertegenwoordigen de belangen van onze leden bij onder andere de implementatie van statiegeld (op flesjes en blikjes), de SUP-regeling, de SUP-vergoeding, de afspraken over de hoogte en de voorwaarden van de prullenbakkenvergoeding.
  • We volgen de ontwikkelingen op de diverse gebieden rakend aan zwerfafval.
  • We delen relevante informatie en campagnes om zwerfafval tegen te gaan met onze leden.
  • We werken samen met de VNG aan de voorwaarden en uitvoering van de extra ronde zwerfafvalvergoeding 2023-2024.

Overlegstructuren

  • Stuurgroep Schone en Aantrekkelijke Leefomgeving
  • Expertgroep BOR
  • Expertgroep zwerfafval (samen met VNG)
  • Stakeholdersoverleg SUP
  • PKO-werkgroep prullenbakken

Betrokken organisaties

  • Rijkswaterstaat
  • Nederland Schoon
  • Afvalfonds Verpakkingen
  • Ministerie I&W
  • Andere gebiedsbeheerders (provincies, waterschappen, ProRail)

Meer weten

NVRD aanspreekpunt

Bas Peeters

Senior Beleidscoördinator

Het laatste nieuws

  • Reminder: dien een factuur in voor de prullenbakken-vergoeding

  • Nog één maand voor indienen aanvraag zwerfafvalvergoeding

  • Zwerfafvalvergoeding 2023 en 2024 bekend

  • Proefberekening vergoeding SUP in zwerfafval gepubliceerd

  • Duidelijkheid over resterende gelden zwerfafvalvergoeding

  • Kostenonderzoek RWS: opruimen zwerfafval kost gemeenten jaarlijks 281 miljoen