Leden van de NVRD willen een actieve rol vervullen in hun omvorming van afvalleverancier naar grondstoffenleverancier. Ze pakken de handschoen op om werk te maken van circulair. Zowel gemeenten als afvalbedrijven. Dit doen ze heel concreet door de drie deelprojecten binnen het project ‘Wij maken werk van circulair’ vorm te geven:
- Drie producten circulair inkopen (minicontainers, werkkleding en afvalbakken);
- Een productcatalogus met circulaire producten voor de branche;
- Proeftuinen om innovatieve producten te testen.
Het bureau heeft het project omarmt en faciliteert de drie deelprojecten. Dit doet het bureau in nauwe samenwerking en afstemming met de leden die hebben aangegeven te willen aanhaken bij het hele project of onderdelen daarvan. Hieronder de huidige stand van zaken van deze deelprojecten.
Stand van zaken deelprojecten
Deelproject 1: Drie producten circulair inkopen (minicontainers, werkkleding en afvalbakken)
Na de lancering van het project ‘Wij maken werk van circulair’ is besloten om te starten met het circulair inkopen van de producten minicontainers, werkkleding en afvalbakken. Dit zijn allemaal producten die veel door de leden van de NVRD worden ingekocht en bovendien zichtbaar worden gebruikt bij het inzamelen van grondstoffen. Op die manier kan de cirkel letterlijk rond worden gemaakt. Voor elk product wordt een andere aanpak gekozen, zodat we zo veel mogelijk leereffect behalen.
Minicontainers
De gemeenten Rotterdam, Terneuzen, Houten, Utrecht, De Bilt en samenwerkingsverband DDFK, HVC, Meerlanden en Midwaste willen op redelijk korte termijn minicontainers circulair inkopen. Deze partijen vertegenwoordigen een groot deel van de Nederlandse huishoudens. Om meer beeld te krijgen van de mogelijkheden in de markt om te komen tot een circulaire minicontainer, is begin 2017 een schriftelijke marktconsultatie uitgezet. Hierop hebben zeven partijen gereageerd. De reacties lieten geen eenduidig beeld zien en riepen de nodige vragen op. Op 30 mei 2017 is daarom een marktdag georganiseerd. Doel van deze marktdag was om duidelijkheid te krijgen over de (on)mogelijkheden van de circulaire minicontainer zodat een programma van eisen opgesteld kan worden dat binnen de grenzen van de mogelijkheden op de markt zo ambitieus mogelijk is. Na de marktdag bepalen de deelnemende partijen het vervolgtraject voor wat betreft de inkoop. Het uiteindelijke doel is dat er één of meerdere zo circulair mogelijke minicontainer(s) op de markt komt/komen die op grote schaal wordt/worden ingekocht.
Lees hier het verslag van de marktdag en download de presentaties.
Werkkleding
Het bureau heeft bij de deelnemende leden geïnventariseerd wie welke producten wanneer gaat inkopen. Hieruit bleek dat werkkleding niet vaak op de agenda staat. Dat geeft de tijd om dit traject goed op te zetten. Het inkopen van circulaire werkkleding blijkt namelijk ingewikkeld en uitdagend. Zo is het 100% recyclen van kleding nog lastig en moet er vaak nieuw materiaal bijgevoegd worden. Daarnaast gelden er voor werkkleding specifieke veiligheidsvoorschriften. Gelukkig zijn er via de Greendeal Circulair Inkopen bij een aantal gemeenten en bij Rijkswaterstaat al ervaringen opgedaan. Het bureau heeft een werkgroep opgezet met leden die mee willen denken in het deelproject inkoop circulaire werkkleding en deze kleding uiteindelijk ook wil inkopen. Deze werkgroep bestaat uit Meerlanden, Midwaste, gemeente Rotterdam, en uitvoeringsorganisatie BUHA. In samenwerking met een extern adviseur stelt de werkgroep een ambitiedocument op. Nadat de werkgroepleden – wellicht aangevuld met nieuwe partijen die nog willen aansluiten – het eens zijn over de ambities, wordt er een bijeenkomst georganiseerd samen met de markt. Tijdens deze bijeenkomsten worden de ambities gedeeld en worden marktpartijen uitgedaagd om deze ambities waar te maken. Hiermee start een traject om stap voor stap steeds meer naar circulaire werkkleding te gaan en dit ook daadwerkelijk te gaan inkopen.
Afvalbakken
Voor het product afvalbakken is nog geen werkgroep gevormd omdat zich nog geen leden hebben aangemeld die dit product binnenkort gaan inkopen. Daarom kiest het bureau voor een andere aanpak. Binnen het programma Landelijke Aanpak Zwerfafval (LAZ) is men bezig te komen tot een handreiking voor afvalbakken zodat ze bijdragen aan het voorkomen van zwerfafval en het zo goed mogelijk scheiden van stromen, ook buitenshuis. Ons doel is hier een handreiking voor circulaire afvalbakken van te maken. Om te onderzoeken wat de mogelijkheden zijn, plaatsen we een ‘uitdaging’ op online community Circulair Ondernemen. Hierop kunnen alle partijen met een mogelijke oplossing voor deze uitdaging hun reactie plaatsen. Hopelijk komen er zo veel creatieve, verrassende en innovatieve ideeën binnen. Daarnaast hebben we nauw contact met afgevaardigden van de Vereniging Straatmeubilair, sectie Afvalbakken.
Op basis van de ervaringen met bovenstaande trajecten – aangevuld met andere ervaringen – laat het bureau een handreiking opstellen. Hiermee kunnen de leden van de NVRD straks zelf aan de slag om circulair inkopen in de eigen organisatie vorm te geven. Nu al inspiratie nodig? Bekijk eens de Wegwijzer Circulair Inkopen van MVO Nederland.
Deelproject 2: Een productcatalogus met circulaire producten voor de branche
De initiatiefnemers van het project ‘Wij maken werk van circulair’ hebben aangegeven behoefte te hebben aan inzicht in welke producten al ‘circulair’ zijn, bij voorkeur wat er gemaakt is van ingezameld huishoudelijk afval. Daarbij is aangegeven dat het de voorkeur heeft aan te sluiten bij iets dat bestaat. Het bureau heeft onderzoek gedaan naar de mogelijkheden. Daaruit kwamen de volgende opties naar voren.
Producten laten certificeren
Het is mogelijk om producten te laten certificeren. Er is inmiddels een aantal certificaten die daarvoor kunnen worden gebruikt. Inkopers kunnen dan bij de inkoop vragen naar dergelijke certificaten. Nadeel hiervan is wel dat aan het certificeren van producten redelijk hoge kosten verbonden zijn en dat er nog maar weinig producten zijn met een dergelijk certificaat.
Aanbieders die momenteel bekend zijn:
In het najaar van 2017 laat het bureau een handreiking opstellen hoe om te gaan met dergelijke certificaten en de mogelijkheden hiervan.
Verzamelen en delen van circulaire producten
Het bureau wil NVRD leden inspireren door voorbeelden uit de branche die bijdragen aan een circulaire economie, te delen. Daarnaast wil het bureau de leden die al werk maken van circulair in het zonnetje zetten door hun initiatief onder de aandacht te brengen. Dit gebeurt in een maandelijkse rubriek in GRAM ‘Wij maken werk van circulair – circulair product van de maand’. Hierin staat elke maand een circulair product centraal inclusief een gebruiker daarvan. Jaarlijks bundelen we deze artikel zodat er een catalogus ontstaat van circulaire producten.
Ook sluiten we aan bij de online community Circulair Ondernemen, waar al veel circulaire initiatieven en producten staan. Het is een community waar mensen kunnen meedenken en hun input kunnen geven op uitdagingen.
Deelproject 3: Proeftuinen om innovatieve producten te testen
Producenten van innovatieve producten hebben een ‘kick-start’ nodig om van start te kunnen gaan. Daarbij is het voor hen van belang om een gegarandeerde eerste afzet te hebben. Dit kan door proeftuinen te faciliteren bij de leden van de NVRD. Wanneer tien leden een innovatief product willen testen en hier een kleine investering voor doen, kan een producent ook daadwerkelijk dit product gaan produceren. Hiermee willen de leden van de NVRD innovatie – in dit geval gericht op circulaire producten – faciliteren. De uitwerking van dit deelproject is nog in ontwikkeling. Naar verwachting zal het inrichten van proeftuinen onderdeel zijn van het traject circulaire minicontainers.