Leden van de NVRD, zowel gemeenten als afvalbedrijven, willen een actieve rol vervullen in hun omvorming van afvalleverancier naar grondstoffenleverancier. Ze pakken de handschoen op om werk te maken van circulair. Dit doen ze heel concreet door de drie deelprojecten binnen het project ‘Wij maken werk van circulair’ vorm te geven:
- Drie producten circulair inkopen (minicontainers, werkkleding en afvalbakken);
- Een productcatalogus met circulaire initiatieven voor de branche;
- Proeftuinen om innovatieve producten te testen.
Het bureau heeft het project omarmt en faciliteert de drie deelprojecten. Dit doet het bureau in nauwe samenwerking en afstemming met de leden die hebben aangegeven te willen aanhaken bij het hele project of onderdelen daarvan. Hieronder de huidige stand van zaken van deze deelprojecten.
Stand van zaken deelprojecten
Deelproject 1: Drie producten circulair inkopen (minicontainers, werkkleding en afvalbakken)
Na de lancering van het project ‘Wij maken werk van circulair’ is besloten om te starten met het circulair inkopen van de producten minicontainers, werkkleding en afvalbakken. Dit zijn allemaal producten die veel door de leden van de NVRD worden ingekocht en bovendien zichtbaar worden gebruikt bij het inzamelen van grondstoffen. Op die manier kan de cirkel letterlijk rond worden gemaakt. Voor elk product wordt een andere aanpak gekozen, zodat we zo veel mogelijk leereffect behalen.
Minicontainers
De gemeenten Rotterdam, Terneuzen, Houten, Utrecht, De Bilt en samenwerkingsverband DDFK, HVC, Meerlanden en Midwaste willen op redelijk korte termijn minicontainers circulair inkopen. Deze partijen vertegenwoordigen een groot deel van de Nederlandse huishoudens. Om meer beeld te krijgen van de mogelijkheden in de markt om te komen tot een circulaire minicontainer, is begin 2017 een schriftelijke marktconsultatie uitgezet. Hierop hebben zeven partijen gereageerd. De reacties lieten geen eenduidig beeld zien en riepen de nodige vragen op. Op 30 mei 2017 is daarom een marktdag georganiseerd. Doel van deze marktdag was om duidelijkheid te krijgen over de (on)mogelijkheden van de circulaire minicontainer zodat een programma van eisen opgesteld kan worden dat binnen de grenzen van de mogelijkheden op de markt zo ambitieus mogelijk is. Na de marktdag hebben de deelnemende partijen gewerkt aan aanbestedingsdocumenten die gebruikt kunnen worden om circulaire minicontainer(s) aan te besteden. Uiterlijk het vierde kwartaal van 2018 worden deze documenten op deze website beschikbaar gesteld. Het uiteindelijke doel is dat er één of meerdere zo circulair mogelijke minicontainer(s) op de markt komt/komen die op grote schaal wordt/worden ingekocht.
Werkkleding
Het bureau heeft bij de deelnemende leden geïnventariseerd wie welke producten wanneer gaat inkopen. Hieruit bleek dat werkkleding niet vaak op de agenda staat. Dat geeft de tijd om dit traject goed op te zetten. Het inkopen van circulaire werkkleding blijkt namelijk ingewikkeld en uitdagend. Zo is het 100% recyclen van kleding nog lastig en moet er vaak nieuw materiaal bijgevoegd worden. Daarnaast gelden er voor werkkleding specifieke veiligheidsvoorschriften. Gelukkig zijn er via de Greendeal Circulair Inkopen bij een aantal gemeenten en bij Rijkswaterstaat al ervaringen opgedaan. Het bureau heeft een werkgroep opgezet met leden die mee willen denken in het deelproject inkoop circulaire werkkleding en deze kleding uiteindelijk ook wil inkopen. Deze werkgroep bestaat uit Meerlanden, Midwaste, gemeente Rotterdam en uitvoeringsorganisatie BUHA.
De werkgroep is inmiddels een aantal keer bijeen geweest en heeft de nodige kennis en ervaringen met elkaar gedeeld. Medio 2018 heeft de werkgroep geconcludeerd dat het circulaire inkoopproces voor werkkleding nog een grote uitdaging blijkt (in tegenstelling tot de minicontainers). Ook zijn er momenteel geen concrete plannen voor aanbestedingen binnen de werkgroep. Dit heeft ertoe geleid dat de werkgroep 'circulaire werkkleding' is afgerond. In het najaar van 2018 zal een afrondend document worden gepubliceerd waarin de ervaringen tot nu toe zullen worden gedeeld.
Afvalbakken
Voor het product afvalbakken heeft het bureau gekozen voor een andere aanpak. Eind 2017 plaatsten we een uitdaging op online community Circulair Ondernemen. Hierin was de NVRD samen met Rijkswaterstaat, Nederland Schoon en Stadswerk op zoek naar dé circulaire afvalbak van de toekomst. Uit alle inzendingen is op het Landelijk Zwerfafvalcongres de top 3 gepresenteerd. Meerdere leden waren zichtbaar geinteresseerd in deze afvalbakken, waardoor we in maart 2018 met een werkgroep zijn gestart. Daar zijn inmiddels de DAR, Meerlanden en de gemeenten Amsterdam, Rotterdam, Krimpen a/d IJssel en Utrecht bij aangesloten. Middels een marktconsultatie willen we in het najaar van 2018 de markt vragen wat de (toekomstige) mogelijkheden zijn. De uitslag van deze marktconsultatie zal bepalend zijn voor welk vervolg de werkgroep gaat krijgen.
Wilt u aansluiten bij een van de bovenstaande werkgroepen? U kunt dit kenbaar maken door te mailen naar Sigrid Schuurmann: schuurmann@nvrd.nl.
Deelproject 2: Een productcatalogus met circulaire producten voor de branche
De initiatiefnemers van het project ‘Wij maken werk van circulair’ hebben aangegeven behoefte te hebben aan inzicht in welke producten al ‘circulair’ zijn, bij voorkeur wat er gemaakt is van ingezameld huishoudelijk afval. Daarbij is aangegeven dat het de voorkeur heeft aan te sluiten bij iets dat bestaat. Het bureau heeft onderzoek gedaan naar de mogelijkheden. Daaruit kwamen de volgende opties naar voren.
Producten laten certificeren
Het is mogelijk om producten te laten certificeren. Er is inmiddels een aantal certificaten die daarvoor kunnen worden gebruikt. Inkopers kunnen dan bij de inkoop vragen naar dergelijke certificaten. Nadeel hiervan is wel dat aan het certificeren van producten redelijk hoge kosten verbonden zijn en dat er nog maar weinig producten zijn met een dergelijk certificaat.
Aanbieders die momenteel bekend zijn:
Verzamelen en delen van circulaire producten
Het bureau wil NVRD leden inspireren door voorbeelden uit de branche die bijdragen aan een circulaire economie, te delen. Daarnaast wil het bureau de leden die al werk maken van circulair in het zonnetje zetten door hun initiatief onder de aandacht te brengen. Dit gebeurt in een maandelijkse rubriek in GRAM ‘Wij maken werk van circulair – circulair product van de maand’. Hierin staat elke maand een circulair product centraal inclusief een gebruiker daarvan. Deze artikelen zijn gebundeld in een productgatalogus met circulaire initiatieven (zie documenten).
Deelproject 3: Proeftuinen om innovatieve producten te testen
Producenten van innovatieve producten hebben een ‘kick-start’ nodig om van start te kunnen gaan. Daarbij is het voor hen van belang om een gegarandeerde eerste afzet te hebben. Dit kan door proeftuinen te faciliteren bij de leden van de NVRD. Wanneer tien leden een innovatief product willen testen en hier een kleine investering voor doen, kan een producent ook daadwerkelijk dit product gaan produceren. Hiermee willen de leden van de NVRD innovatie – in dit geval gericht op circulaire producten – faciliteren. De uitwerking van dit deelproject is nog in ontwikkeling. Naar verwachting zal het inrichten van proeftuinen onderdeel zijn van het traject circulaire minicontainers.