logo NVRD
Circulaire samenleving

Preventie

Voorkomen is beter dan genezen; en dat is ook vaak van toepassing op afval. Een groot deel van het afval dat we produceren is namelijk onnodig en goed te voorkomen. En als het voorkomen ervan lukt, maakt dat alle volgende stappen overbodig, van de inzameling tot de recycling of verbranding. Afvalpreventie is dan ook de hoogste strategie op de r-ladder (refuse).

Door de groeiende wereldwijde consumptie stijgt het gebruik van grondstoffen en daarmee de afvalproductie aanzienlijk. Preventie kan ons helpen deze afvalproductie terug te dringen. En dat is nodig, anders blijft het dweilen met de kraan open. In Nederland produceren we ongeveer 506 kilo huishoudelijk afval per persoon per jaar (CBS, 2021) verdeeld over diverse afvalstromen. En voor alle afvalstromen is wel afvalpreventie mogelijk, denk bijvoorbeeld aan:
  • Minder GFT-afval door voedselverspilling te voorkomen
  • Minder luiers door tijdige zindelijkheid te bevorderen
  • Minder verpakkingen door herbruikbare alternatieven te promoten
  • Minder afgedankte elektronische apparaten door te repareren, delen en lenen
Uiteraard kunnen producenten in grote mate bijdragen aan afvalpreventie, bijvoorbeeld via het ontwerp van hun producten. Daar zetten we dan ook op in via uitgebreide producentenverantwoordelijkheid en (eco)design richtlijnen. Dat neemt echter niet weg dat ook gemeenten kunnen bijdragen aan meer afvalpreventie. Wij adviseren om dit te doen aan de hand van de volgende 5 stappen:

Stap 1:  Zet afvalpreventie op de agenda van je gemeente
Stap 2:  Activeer je eigen organisatie
Stap 3:  Inventariseer wat er al georganiseerd wordt binnen je eigen gemeente, maar ook bij de afvalinzamelaar, de milieustraat of circulair ambachtscentrum, bij provincies en bij partners in de regio
Stap 4:  Stel meetbare doelen op verschillende thema’s
Stap 5:  Zoek contact met je doelgroep

Kijk voor meer informatie over dit stappenplan hieronder in de Menukaart Afvalpreventie onder ‘Meer weten’

Onze doelen

  • Bij iedere gemeente in Nederland zijn er maatregelen voor afvalpreventie opgenomen in het gemeentelijk afvalbeleid.
  • Een aanzienlijke daling van de omvang van het huishoudelijk afval in Nederland.

Wat wij doen

  • Binnen de koplopergroep preventie van het programma VANG Huishoudelijk Afval samenwerken met gemeenten en afvalverwerkers om koploper te worden op het gebied van afvalpreventie
  • Het verzamelen en delen van pilots bij en bewezen technieken van andere gemeenten, inzamelaars en organisaties in Nederland
  • Het volgen van de laatste ontwikkelingen in beleid en regelgeving op het gebied van afvalpreventie. Waar nodig praten we ook mee over de invulling hiervan.
  • Het stimuleren van producenten om onnodig afval te voorkomen via uitgebreide producentenverantwoordelijkheid

Overlegstructuren

  • Koplopergroep preventie binnen VANG-HHA

Betrokken organisaties

  • Rijkswaterstaat
  • Zero Waste Nederland
  • Milieu Centraal
  • Recycling Netwerk Benelux

Meer weten

Aan de slag

  • Hoe ga je aan de slag met afvalpreventie in jouw gemeente? Gemeenten en afvalinzamelaars kunnen inwoners en bedrijven op verschillende manieren inspireren om aan de slag te gaan met het verminderen van afval. VANG-HHA ontwikkelde hiervoor de Menukaart Afvalpreventie
  • Laat je inspireren door succesvolle praktijkvoorbeelden in andere gemeenten via de factsheet van Mission Reuse
  • De ja/ja sticker voor ongeadresseerd reclamedrukwerk is een manier om papierverspilling tegen te gaan. VANG-HHA ontwikkelde hiervoor een Handreiking introduceren ‘Ja/ja sticker’
  • Bekijk het Stappenplan voor gemeenten van de Stichting Samen Tegen Voedselverspilling. Hierin staat meer informatie over wat een gemeente kan doen tegen voedselverspilling.
  • Doe mee met de Zero Waste Week. Een meerdaags festival in Breda waar inwoners kennis kunnen maken met een afvalvrije leefstijl.
  • Doe mee met de jaarlijkse Week Zonder Afval van Milieu Centraal, waarin we de uitdaging aangaan om zo min mogelijk afval weg te gooien.

NVRD aanspreekpunt

Vera Scherders

Beleidsadviseur

Mailen Bellen

Inspiratie en voorbeelden

  • Stimuleer het delen en lenen van spullen

  • Stimuleer reparatie

  • Stimuleer het gebruik van wasbare luiers

  • Introduceer de ‘ja/ja-sticker’

  • Stimuleer herbruikbare bekers en maaltijdverpakkingen

  • Ga voor een verbod op ballonnen en confetti

  • Stimuleer herbruikbaar menstruatiemateriaal

  • Stimuleer het kopen van tweedehands

Meer inspiratie

Het laatste nieuws

  • Gemeentelijke afvalinzameling biedt actielijst voor afvalpreventie aan bij Tweede Kamer

  • Update voortgang Circulair Materialen Plan

  • Rli-advies ‘weg van de wegwerpmaatschappij’ gepubliceerd

  • Het meest duurzame Sinterklaasfeest tot nu toe

  • Aan de slag met de Menukaart Afvalpreventie

Alle bekijken