Pagina
delen
Textiel komt in vele vormen en heeft vele functies, zoals beddengoed, gordijnen, theedoeken en kleding. Ooit vooral functioneel, maar inmiddels zijn bepaalde toepassingen van textiel uitgegroeid tot een uiting van onze identiteit. En daarmee zijn ze overgeleverd aan de grillen van de mode. Nog nooit werd er bijvoorbeeld zoveel kleding geproduceerd en verkocht. En dus ook weggegooid.
Pagina
delen
Onze leden zamelen het textiel zo veel en zo goed mogelijk (schoon en droog) in, sorteren het verder uit en zetten het door met als doel zo veel mogelijk te hergebruiken of hoogwaardig te recyclen. Zij werken er dagelijks aan om dit zo optimaal mogelijk te doen, maar onder andere de hoeveelheid afgedankt textiel en de kwaliteit ervan zitten ons in de weg. We dweilen met de kraan open. En tuurlijk, niet al het onbruikbare afgedankte textiel belandt in de verbrandingsoven of op een textielberg in het buitenland. Zo wordt een deel nu ook voor andere toepassingen ingezet, zoals bijvoorbeeld het isoleren van woningen. Echter is dit aandeel zeer klein.
De oplossing is een circulaire textielketen. Maar om van circulariteit het nieuwe normaal te maken, moeten alle ketenpartners hun verantwoordelijkheid nemen en samenwerken. Alleen dan komen we tot bewuster aankoopgedrag, meer eco-design, een langere levensduur en hoogwaardige recycling (vezel-tot-vezel). Dit zorgt voor minder CO₂-uitstoot, voorkomt textielbergen in ontwikkelingslanden en zorgt voor betere arbeidsvoorwaarden.
Uitgelicht
Onze doelen
- Zo veel mogelijk schoon en droog gescheiden inzameling van afgedankt huishoudelijk textiel (minimale vervuiling dus)
- Fijnsortering gericht op hergebruik én recycling van het door of namens gemeenten ingezameld huishoudelijk textiel
- Hergebruik van textiel waar het kan en recycling waar nodig
- Een goed afsprakenkader over de samenwerking tussen gemeenten en de producentenorganisatie(s) voor de uitgebreide producentenverantwoordelijkheid (UPV) textiel
- Een zo groot mogelijke bijdrage leveren aan de circulaire textielketen in haar geheel en zoveel mogelijk recht doen aan de belangen van onze leden
- Optimale ketensamenwerking
Wat wij doen
- Inzet om zo snel mogelijk te komen tot de inrichting van een uitgebreide producentenverantwoordelijkheid (UPV) voor textiel.
- Inzet voor duidelijke afspraken over de rol en verantwoordelijkheid van gemeenten en publieke bedrijven binnen deze uitgebreide producentenverantwoordelijkheid. De inzamelstructuur van gemeenten draagt in hoge mate bij aan het succes van de UPV.
- Monitoren van en reageren op de (overheids)plannen. Denk bijvoorbeeld aan het concept beleidsprogramma circulair textiel 2025-2030.
- Actief de samenwerking zoeken met álle partijen in de keten, van producenten tot kringloopbedrijven.
- Textiel is opgenomen in de Benchmark Huishoudelijk Afval. Zo halen we jaarlijks een actueel beeld op over de inzameling en verwerking van textiel.
- Jaarlijkse VANG Academie Textiel waar we samen met Rijkswaterstaat de gemeenten en publieke bedrijven helpen bij het opstellen van een gedegen plan van aanpak voor meer en betere textielinzameling.
- Onderzoeken welke instrumenten nog meer kunnen bijdragen aan een duurzamere textielketen en hierin initiatief nemen of het initiatief hiervoor beleggen bij een van onze partners.
Overlegstructuren
- Stuurgroep Circulaire samenleving
- Expertgroep Textiel
- Netwerkoverleg Circulair textiel
Betrokken organisaties
- Ministerie van Infrastructuur en Waterstaat
- Rijkswaterstaat
- Vereniging van Nederlandse Gemeenten (VNG)
- Branchevereniging Kringloopbedrijven Nederland (BKN)
- Vereniging Herwinning Textiel (VHT)
- Dutch Circular Textile Valley
- Landbell Group
- Collectief Circulair Textiel
- Stichting Producentenorganisatie UPV Textiel
- Brancheorganisatie Modint
- Vereniging InRetail
Meer weten
- Reactie NVRD op concept beleidsprogramma circulair textiel 2025-2030 (juni 2024)
- Concept beleidsprogramma circulair textiel 2025-2030
- Handboek voor gemeenten: Regie op de Textielketen (maart 2024)
- Onderzoek ‘Destinations of Dutch used textiles’ (december 2023)
- Besluit Uitgebreide Producentenverantwoordelijkheid Textiel (april 2023)
- Beleidsprogramma Circulair Textiel 2020-2025 (april 2020)
- Massabalans textiel 2018 (maart 2020)
- Visie Circulair Textiel: Onze publieke visie op een circulaire textielketen (februari 2020)
Aan de slag
Veelgestelde vragen
Waarom moet je als gemeente aan de slag met textiel?
De milieudruk van textiel is enorm groot. Recycling van textiel is vele malen beter dan de verbranding ervan. Des te meer we recyclen, des te minder de CO2 uitstoot en des te minder water en energie er verbruikt hoeft te worden. Meer dan de helft van het in Nederland door huishoudens afgedankte textiel belandt echter nog in het restafval (en dus in de verbrandingsoven). Daarbij is een deel van het textiel dat wél gescheiden wordt ingezameld vervuild, waardoor hoogwaardig hergebruik of verwerking een stuk moeilijker of zelfs onmogelijk wordt. In totaal gaat er jaarlijks 130 kiloton textiel verloren, dit is 7,5 kilo per inwoner per jaar.
Wat is het belang van voldoende kwaliteit?
Naast meer gescheiden inzamelen is ook de kwaliteit van het ingezameld textiel van belang. Verontreinigd textiel kan niet worden hergebruikt of gerecycled. Van het gescheiden ingezamelde textiel is minder dan de helft (38%) herdraagbaar, ruim een derde wordt gerecycled (deels hoogwaardig en deels laagwaardig) en circa 15% moet alsnog worden verbrand. De belangrijkste oorzaken van deze vervuiling zijn regen, kapotte containers en ongewenste afvalstromen die bij het textiel worden gedumpt. Binnen de uitgebreide producentenverantwoordelijkheid dienen producenten tot een inzamelsysteem te komen dat is gericht op hergebruik (waarvan een deel in Nederland moet plaatsvinden) en recycling (vezel-tot-vezel).
Hoe krijg je als gemeente inzicht in je eigen resultaten?
Om te komen tot meer hergebruik en hoogwaardige recycling van textiel is het nodig dat gemeenten meer zicht krijgen op hun prestaties en de textielketen. Dit betekent inzicht in inzamelresultaten, de kwaliteit van het ingezamelde textiel en inzicht in de keten (wat gebeurt er na inzameling?). Samen met de inzamelaar en verwerker kan dit inzicht worden verkregen en actie worden ondernomen om de kwaliteit van de keten te verbeteren. De verschillen tussen gemeenten zijn groot. Uit CBS-data blijkt dat waar koplopers in Nederland ruim boven de 10 kilo textiel scheiden, er ook nog gemeenten zijn die minder dan 1 kilo textiel per inwoner per jaar uit het restafval houden. Om te bepalen hoe jouw gemeente presteert ten opzicht van andere gemeenten, zijn er enkele hulpmiddelen:
- De landelijke Benchmark Huishoudelijk Afval biedt inzicht in de prestaties van andere gemeenten op het gebied van textielinzameling en de bijbehorende kosten.
- Met de VANG-vergelijker en de Afvalmonitor van Rijkswaterstaat kun je zien hoe jouw gemeente scoort ten opzichte van andere gemeenten in dezelfde stedelijkheidsklasse en/of in jouw regio.
Welke mogelijkheden zijn er voor verbetering?
Wat kan ik doen tegen illegale textielcontainers?
Huishoudelijk textiel is een waardevolle afvalstroom. Met name de herdraagbare kleding is geld waard. Gemeenten worden daardoor steeds vaker geconfronteerd met illegale textielcontainers in de openbare ruimte, in winkels en op privéterrein.
De beste manier om deze illegale textielcontainers tegen te gaan is actieve handhaving. Om gemeenten daarbij te helpen hebben wij een stappenplan ontwikkeld. Ook zijn er diverse voorbeeldbrieven gemaakt die gemeenten kunnen inzetten.
