Waarom moet je als gemeente aan de slag met textiel?
De milieudruk van textiel is enorm groot. Recycling van textiel is vele malen beter dan de verbranding ervan. Des te meer we recyclen, des te minder de CO2 uitstoot en des te minder water en energie er verbruikt hoeft te worden. Meer dan de helft van het in Nederland door huishoudens afgedankte textiel belandt echter nog in het restafval (en dus in de verbrandingsoven). Daarbij is een deel van het textiel dat wél gescheiden wordt ingezameld vervuild, waardoor hoogwaardig hergebruik of verwerking een stuk moeilijker of zelfs onmogelijk wordt. In totaal gaat er jaarlijks 130 kiloton textiel verloren, dit is 7,5 kilo per inwoner per jaar
Wat is het belang van voldoende kwaliteit?
Naast meer gescheiden inzamelen is ook de kwaliteit van het ingezameld textiel van belang. Verontreinigd textiel kan niet worden hergebruikt of gerecycled. Van het gescheiden ingezamelde textiel is ongeveer de helft (38%) herdraagbaar, ruim een derde wordt gerecycled (deels hoogwaardig en deels laagwaardig) en circa 15% moet alsnog worden verbrand. De belangrijkste oorzaken van deze vervuiling zijn regen, kapotte containers en ongewenste afvalstromen die bij het textiel worden gedumpt. Binnen de Uitgebreide Producentenverantwoordelijkheid (UPV) dienen producenten samen met gemeenten tot een inzamelsysteem komen dat is gericht op hergebruik (waarvan een deel in Nederland moet plaatsvinden) en recycling (vezel-tot-vezel)
Hoe krijg je als gemeente inzicht in je eigen resultaten
Om te komen tot meer hergebruik en hoogwaardige recycling van textiel is het nodig dat gemeenten meer zicht krijgen op hun prestaties en de textielketen. Dit betekent inzicht in inzamelresultaten, de kwaliteit van het ingezamelde textiel en inzicht in de keten (wat gebeurt er na inzameling?). Samen met de inzamelaar en verwerker kan dit inzicht worden verkregen en actie worden ondernomen om de kwaliteit van de keten te verbeteren. De verschillen tussen gemeenten zijn groot. Uit CBS-data blijkt dat waar koplopers in Nederland ruim boven de 10 kilo textiel scheiden, er ook nog gemeenten zijn die minder dan 1 kilo textiel per inwoner per jaar uit het restafval houden. Om te bepalen hoe jouw gemeente presteert ten opzicht van andere gemeenten, zijn er enkele hulpmiddelen:
- De landelijke Benchmark Huishoudelijk Afval biedt inzicht in de prestaties van andere gemeenten op het gebied van textielinzameling en de bijbehorende kosten.
- Met de VANG-vergelijker en de Afvalmonitor van Rijkswaterstaat kun je zien hoe jouw gemeente scoort ten opzichte van andere gemeenten in dezelfde stedelijkheidsklasse en/of in jouw regio.
Welke mogelijkheden zijn er voor verbetering?
Als gemeente heb je invloed op zowel de inzameling als de verwerking van het textiel. Zo kun je meer en beter inzamelen door slimme keuzes te maken ten aanzien van inzamelmiddelen, transport, communicatie en handhaving. Voor de verwerking heb je als gemeente de mogelijkheid om in je aanbesteding, contract en contractmanagement te sturen op bijvoorbeeld hergebruik, regionale verwerking etc. Hierover lees je meer in
Regie op de Textielketen, handboek voor gemeenten. Deze is speciaal opgesteld voor gemeenten die aan de slag willen met de verbetering van de inzameling en verwerking van textiel. Wil je nog een stapje verder gaan? Zet dan ook in op preventie. Door inwoners te wijzen op de mogelijkheden voor de aanschaf van tweedehands kleding en levensduurverlenging door reparatie, bijvoorbeeld via repair-cafe’s, beperk je de omvang van afgedankt textiel.
