Op vrijdag 29 september zijn de Young NVRD-leden op bezoek geweest bij het netwerk Jonge Professionelen van Interafval in Antwerpen. De dag stond in teken van kennisdeling en het uitwisselen van waardevolle contacten. Met het afwisselende programma hebben we een inspirerende dag gehad en onze zuidelijke buren leren kennen op gebied van afval en circulair. Het blijkt dat er subtiele en minder subtiele verschillen zijn in volksaard, afvalbeleid en samenwerking.

Interafval is het samenwerkingsverband van de Vereniging van Vlaamse Steden en Gemeenten (VVSG), alle Vlaamse afvalintercommunales en andere lokale besturen die instaan voor lokaal afvalbeleid. Waar de NVRD al in 1907 werd opgericht, is Interafval in 1996 opgericht. Het doel van Interafval is de leden adviseren, belangen behartigen en kennis en ervaring uitwisselen in de branche. Actuele dossiers van Interafval zijn onder andere de UPV voor zwerfafval, statiegeld (onderzoek naar digitaal statiegeld), nieuwe erkenning van Fost Plus (verantwoordelijk voor recycling van huishoudelijke verpakkingen) en het onderbrengen van verbranding van stedelijk afval onder het Europese emissiehandelsysteem (ETS).

Binnen Interafval is in 2020 het netwerk Jonge Professionelen opgezet, om net als de Young NVRD meer contacten te leggen onder de jonge leden, kennissessies te organiseren en hen een stem in de afvalbranche te geven. De Jonge Professionelen bestaat uit circa 50 leden, tegenover 142 Young NVRD-leden.

Het programma
De dag begon met een kennismakingssessie in het centrum van Antwerpen. Zo’n 35 Young NVRD-leden en Jonge Professionelen verzamelden zich in het historische gebouw Den Bell, een administratief gebouw van de stad Antwerpen. Na de presentaties van beide netwerken, gingen de aanwezigen in kleinere groepjes uiteen om het gesprek met elkaar aan te gaan. ‘Met welke afvalstroom identificeer jij je, en waarom?’ Zo leer je elkaar nog eens kennen!

Na het eerste deel van het programma begonnen we aan onze zonnige stadswandeling op weg naar het project Circulair Zuid in de nieuwbouwwijk Nieuw Zuid. Onderweg naar deze duurzame wijk stonden we stil bij park Dok Zuid, dat de stad met de wijk verbindt. Dit park dient niet alleen als een ruimtelijke verbinding, maar heeft nog een belangrijkere, circulaire functie voor de wijk. Onder het park zit namelijk een systeem dat het regenwater opvangt. Dit regenwater wordt vervolgens in de omliggende wijk gebruikt voor bijvoorbeeld de groenvoorzieningen.

Na een groepsfoto voor de historische Waterpoort, aan de rand van het park, vervolgden we onze wandeling naar Circulair Zuid. De wijk heeft verschillende circulaire ambities. Zo worden de huizen verwarmd door een warmtenet, is er een groene infrastructuur, zijn woningen gebouwd volgens principes van een CO2-neutrale wijk, zijn er wadi’s aangelegd en heeft de wijk zijn eigen kringloopwinkel genaamd Circuit. Naast de kringloop zitten een aantal ateliers met duurzame ondernemers. De wijk is een mooi voorbeeld van een lokale en circulaire samenleving. Niet alleen in de leefruimte maar ook in de sociale cohesie, door het opzetten van deelsystemen en een buurtapp. De bewoners van de wijk zijn dan ook de perfecte proefpersonen voor het onderzoeken van en experimenteren met afvalvermindering. Zo hebben bewoners deelgenomen aan het project 100 dagen afvalvrij. Een concept dat we ook in Nederland kennen.

Na de rondleiding door Circulair Zuid was het tijd voor een bezoek aan afvalverwerkingsbedrijf ISVAG. ISVAG verwerkt al het niet-recyclebaar huishoudelijk restafval van meer dan 1 miljoen inwoners. Dit zetten ze op een hygiënische en milieuvriendelijke manier om naar energie, warmte en grondstoffen. Op locatie kregen we een rondleiding en mochten we een kijkje nemen in de verbrandingsinstallatie.

We sloten deze leerzame dag af met een lekker lokaal gebrouwen biertje in de circulaire hub PAKT. Na de Jonge Professionelen voor 2024 in Nederland uit te nodigen, vervolgden we onze weg naar huis met nieuwe contacten en inzichten.

Takeaways

  • Waar in Nederland een wirwar aan organisatievormen voor afvalinzameling bestaat (gemeentelijke diensten, Gemeenschappelijke Regelingen, overheids-NV’s, uitbesteding aan commerciële inzamelaars) zijn vrijwel alle Vlaamse gemeentes verenigd in Intercommunales, vergelijkbaar met Nederlandse Gemeenschappelijke Regelingen
  • Hierdoor kennen ze een eenduidiger afvalbeleid met betere resultaten dan Nederland
  • Ook in België werkt de verpakkingsindustrie de invoering van statiegeld tegen. De invoering van een digitaal statiegeldsysteem, zonder inleverpunten maar met behoud van de blauwe (PMD) zak, wordt onderzocht. Tijd voor een eenduidig Europees statiegeldsysteem?
  • ‘Sluikstort’ is een veel mooier woord voor bijplaatsingen en dumpingen.