Bij het tegengaan van bijplaatsingen denk je wellicht snel aan cameratoezicht. Zodra mensen het idee hebben dat ze in de gaten worden gehouden, zullen ze zich beter aan de regels houden. De inzet van camera’s met als doel het voorkomen van of controleren op bijplaatsingen is echter niet zonder meer toegestaan.

Uit de Beleidsregels Cameratoezicht volgt bijvoorbeeld dat voor iedere inzet van camera’s onderbouwd moet kunnen worden dat andere maatregelen die minder inbreuk maken op de privacy van inwoners niet voldoende effectief zijn gebleken. Ook zijn er veel regels waar een gemeente zich aan moet houden wanneer je cameratoezicht wil toepassen, denk bijvoorbeeld aan hoe lang beelden bewaard mogen worden. Hoe snel en eenvoudig ‘cameratoezicht’ is toe te passen hangt af van de vorm die je kiest. Denk bijvoorbeeld aan:

  • Het gebruik van dummy’s
  • Het gebruik van beelden van al bestaande vaste camera’s
  • Het gebruik van nieuwe vaste camera’s
  • Het gebruik van mobiele camera’s
  • Het gebruik van heimelijk geplaatste camera’s
  • Het gebruik van camera’s voor de bescherming en bewaking van eigendommen.

Meer over de mogelijkheden en voorwaarden waar je rekening mee dient te houden, lees je in onderstaande documenten:

Mocht je cameratoezicht willen toepassen, is het belangrijk om ook te kijken naar mogelijke bijeffecten en lange termijneffecten in relatie tot andere maatregelen. Wanneer het goed afdanken van afval in een wijk niet intrinsiek aangedreven kan worden en cameratoezicht een belangrijke prikkel gaat zijn, bestaat de kans dat inwoners het afval op een andere locatie dumpen waar geen cameratoezicht is. Denk aan andere inzamelpunten in de directe omgeving, maar ook aan plantsoenen en het buitengebied. Bij een pilot in gemeente Venray uit 2018 werd echter geen toename geconstateerd, zo lees je hier.

Een experiment in gemeente Den Haag liet goede resultaten zien. Ook kon het ophangen van camera’s bij avalcontainers daar op veel steun rekenen. De installateurs kregen complimenten en bedankjes, en bijna alle berichten die mensen stuurden naar het speciaal voor dit experiment geopende mailadres waren positief. Diverse inwoners vroegen zelfs of er ook een camera in hun straat kon worden opgehangen. De respondenten die de online vragenlijst invulden waren ook positief: 78% vond het cameratoezicht een goed idee.

Slimme (mobiele) camera’s
Er is steeds meer slimme software beschikbaar. Zo kunnen camera’s tegenwoordig herkennen en registreren wanneer er een bijplaatsing plaatsvindt en automatisch een melding versturen. Ook worden auto’s van gemeenten uitgerust met camera’s om de hotspots in kaart te brengen en indien nodig snel te kunnen acteren.

Diverse gemeenten werken ook met mobiele camera’s die tijdelijk op een locatie worden geplaatst. Deze beelden worden live uitgelezen en niet bewaard, waardoor er minder regels van toepassing zijn. Na het constateren van een onrechtmatige daad wordt er zo snel mogelijk een handhavingsteam (a.k.a. vliegende brigade) op afgestuurd om de overtreder aan te spreken en te beboeten. Dit vergroot de pakkans. Gemeenten met een dergelijke aanpak zijn onder andere Maastricht en Rotterdam.