Stimuleer herbruikbaar menstruatiemateriaal

Herbruikbaar menstruatiemateriaal wint aan bekendheid en populariteit. En dat is een goede ontwikkeling! Help je ook mee om de afvalberg te verkleinen?

Pagina
delen

Gemiddeld gebruikt een vrouw ruim 10.000 tampons of maandverbanden in een mensenleven. Dat is maar liefst 60 kilo tampons of 90 kilo maandverband. En aangezien in de wereld van menstruatieproducten wegwerp nog altijd de norm is, zorgt dit dus voor een flinke berg afval. Maar het kan anders, bijvoorbeeld met duurzame wasbare varianten zoals cups, menstruatieondergoed en wasbaar maanverband. De eerste herbruikbare opties kwamen op rond 2010 en inmiddels hebben veel grote merken hier al varianten van in de supermarktketens en drogisterijen liggen.

Ook als gemeente kan je het gebruik van deze duurzamere varianten stimuleren. En dat kan veel impact hebben. In de praktijk blijkt namelijk vaak dat nieuwe gebruikers ervoor zorgen dat ook anderen in hun directe omgeving overstappen op een duurzamer alternatief. Hieronder vind je meer informatie en handige tips voor gemeenten om ook bij te dragen.

Wat je als gemeente kan doen
Om de overstap naar herbruikbare alternatieven te promoten kan je als gemeente onder andere:

Samenwerking opzoeken met scholen
Koppeling maken met armoedebestrijding (verderop meer)
Pakketje met voorlichting verspreiden via de Voedselbank
Aanschafsubsidie invoeren voor minima
Drempelverlagende campagne opzetten
Samenwerking opzoeken met GGD en/of schoolarts
Een informatieavond organiseren

Menstruatiearmoede
Ook in Nederland hebben we ermee te maken; menstruatiearmoede. Bijna 1 op de 10 vrouwen in Nederland, veelal tussen de 16 en 20 jaar, heeft soms te weinig geld om tampons of maandverband aan te schaffen. Het alternatief? Wc-papier, vodden of kinderluiers gebruiken. Of tóch die tampons kopen, maar je avondeten overslaan. Andere vormen van menstruatiearmoede zijn onvoldoende toegang tot sanitaire voorzieningen en een gebrek aan kennis over menstruatie.

Ook veel gemeenten in Nederland zien dit probleem. Zij werken daarom samen met het Armoedefonds om zogenoemde Menstruatieproducten Uitgiftepunten (MUP’s) op te zetten. Hier kunnen (jonge) vrouwen anoniem gratis maandverband en tampons krijgen. Inmiddels zijn er al ruim 2.000 MUP’s in Nederland. De punten worden bevoorraad door het Armoedefonds, waarbij de gemeente faciliteert en/of meebetaalt. En dit zorgt direct voor een mooie kans. Door bij dit soort uitgiftepunten meer ruimte te bieden voor duurzame herbruikbare alternatieven zorg je niet alleen voor effectievere armoedebestrijding, maar voorkom je ook een hele berg afval. Neem daarbij wel de volgende tips ter harte:

Zorg voor een divers aanbod en keuzevrijheid. Zo is het inbrengen van een cup niet altijd een optie, bijvoorbeeld in geval van vaginisme of in verband met een culturele / religieuze achtergrond.
Bied ook alternatieven aan met een lage gebruiksdrempel, zoals menstruatieondergoed. Dit maakt de stap naar een duurzaam alternatief kleiner. Deze optie is erg populair onder jonge vrouwen.
Zorg ook voor een gebruiksaanwijzing. Houd hierbij rekening met laaggeletterdheid en meertaligheid, leg dus niet alleen tekstueel, maar ook beeldend uit hoe de alternatieven zijn te gebruiken.
Deel ook aanvullende informatie om mogelijke bezwaren om deze alternatieven te gebruiken weg te nemen.
Bied je ook wasbare alternatieven aan? Overweeg dan ook om gratis wasmiddel toe te voegen.
Menstruatie is nog altijd een taboe. Denk ook aan de privacy bij het kiezen van de locaties voor de MUP’s.

In diverse plaatsen in Nederland nemen ook inwoners zelf het initiatief om een

Meer informatie over een MUP in jouw gemeente Milieu Centraal over maandverband en tampons Hoe voorkom je wegwerpafval als je ongesteld bent?

Voorbeelden in Nederland
Er is steeds meer aandacht voor en actie tegen menstruatiearmoede. Zo neemt men in onder andere Schotland, Engeland en Nieuw-Zeeland maatregelen op landelijk niveau. In Nederland komen de initiatieven vooral van goede doelen, vooruitstrevende gemeenten en burgerinitiatieven. Toch is er in veel van deze initiatieven nog maar zeer beperkt aandacht voor de herbruikbare alternatieven. Dat kan dus beter! Hieronder vind je diverse voorbeelden.