Op 25 mei 2018 trad de Algemene Verordening Gegevensbescherming (AVG) in werking. De AVG zorgt ervoor dat privacy rechten worden versterkt en uitgebreid. Daarnaast wordt meer verantwoordelijkheid voor privacy neergelegd bij organisaties. Ook kreeg de Autoriteit Persoonsgegevens (AP), toezichthouder op de naleving van de privacywetgeving, de bevoegdheid om onder meer boetes op te leggen.

Een van de speerpunten van de AVG is transparantie. Inwoners die niet goed zijn geïnformeerd over het feit dat in het kader van afvalinzameling persoonsgegevens (zoals adresgegevens en afvalpasnummers) van hen worden verzameld, zijn eerder geneigd om te klagen en de media op te zoeken. Informeren is daarom heel belangrijk en een blijvend aandachtspunt. Daarvoor is ook de privacyverklaring opgesteld. Wij raden onze leden aan om van deze verklaring gebruik te maken zodat inwoners goed geïnformeerd zijn.

Zorg bovendien dat in communicatieboodschappen omtrent afvalinzameling privacy als onderwerp aan de orde wordt gesteld. Zo dient bij vervanging van ongechipte minicontainers door gechipte minicontainers (of het uitzetten van nieuwe gechipte minicontainers) niet alleen de praktische informatie te worden opgenomen in de informatiebrief aan de burgers, maar ook de informatie over de verwerking van persoonsgegevens via de chip.

Al voor inwerkingtreding van de AVG werd de afvalsector gewezen op het belang van privacy bij de taak van inzameling van huishoudelijk afval door gemeenten. In gemeente Arnhem klaagde een inwoner over de gegevens die verzameld werden bij ondergrondse containers die enkel geopend konden worden met afvalpassen gekoppeld aan een adres. Hier blijkt het belang van goed informeren uit.

In het kader van de Arnhemse afvalpaszaak en de inwerkingtreding van de AVG, hebben wij een aantal stappen ondernomen om onze leden te ondersteunen om zich te conformeren aan de privacywetgeving. Wij hebben:

  • De Factsheet Privacy opgesteld. Aan de hand daarvan kan je in kaart brengen of de persoonsgegevens die je verzamelt al dan niet risicovol zijn in het kader van de privacywetgeving. In de Factsheet Privacy is voor vier verschillende inzamelmiddelen / methoden (minicontainers, ondergrondse containers, milieustraten en grofvuil op afspraak), in kaart gebracht welke gegevens hiermee verzameld kunnen worden en met welk doel.
    Per registratie-item is vervolgens, in overleg met Hekkelman Advocaten, in kaart gebracht in hoeverre het desbetreffende registratie-item al dan niet risicovol zou kunnen zijn gelet op de geldende privacywetgeving.Voor een optimaal gebruik van de factsheet kan je allereerst de situatie van je eigen gemeente in kaart brengen. Welke inzamelmiddelen / methoden gebruiken we, welke persoonsgegevens verzamelen we en welke doelen voor het verwerken van de persoonsgegevens zijn in het beleid neergelegd? Toets vervolgens de eigen situatie aan de Factsheet.
  • Vanuit het programma VANG is samen met Rijkswaterstaat en Hekkelman advocaten een stappenplan gebruik persoonsgegevens opgesteld voor de aanpak van nulaanbieder/veelaanbieders en de controle van minicontainers. De daarin beschreven stappen zijn overigens voor iedere verwerking van persoonsgegevens binnen de afvalbranche bruikbaar.
  • Een drietal modellen opgesteld die de afvalsector helpt conform de privacy wetgeving te opereren. Deze modellen download je onderaan de pagina bij ‘Aan de slag’.

Model verwerkersovereenkomst
Er is een model verwerkersovereenkomst voor de afvalsector opgesteld. Reden hiervan is dat iedere organisatie die persoonsgegevens verwerkt op grond van de privacywetgeving verplicht is om, bij uitbesteding van diensten waarbij persoonsgegevens worden verwerkt, een verwerkersovereenkomst af te sluiten met de dienstverlener. Als een gemeente de afvalinzameling heeft uitbesteed aan een publiek afvalbedrijf, zal bijvoorbeeld een verwerkersovereenkomst moeten worden gesloten tussen gemeente en afvalbedrijf.Let wel: de Vereniging Nederlandse Gemeenten (VNG) heeft een standaard verwerkersovereenkomst vastgesteld met daarbij de bepaling dat deze verplicht gebruikt moet worden door gemeenten. Die verplichting geldt vanaf 1 januari 2020. De verwerkersovereenkomst van VNG is niet specifiek toegesneden op de afval- en reinigingssector. In de bijlage bij de standaard verwerkersovereenkomst van de VNG dienen de concrete persoonsgegevens die verwerkt worden en categorieën van betrokkenen genoemd te worden. Daarvoor kunnen de reeds ingevulde bijlagen van het NVRD-model gebruikt worden om de bijlagen in de VNG standaard in te vullen.

Model privacyverklaring
Naast het model verwerkersovereenkomst hebben wij samen met Hekkelman Advocaten een model privacyverklaring voor gemeenten opgesteld. Iedere gemeente moet haar inwoners namelijk informeren over de wijze waarop met hun persoonsgegevens wordt omgegaan en over het doel van de verwerking van deze persoonsgegevens. Aangezien publieke afvalbedrijven ook namens de gemeente(n) waarvoor zij inzamelen inwoners kunnen informeren, hebben wij ook een model privacyverklaring voor publieke afvalbedrijven opgesteld.

Model intern protocol
Wij hebben in samenwerking met Hekkelman Advocaten modellen voor intern werkende protocollen voor zowel gemeenten als publieke afvalbedrijven opgesteld. Deze zien toe op de wijze waarop gemeenten en publieke afvalbedrijven omgaan met persoonsgegevens (beveiliging, wat te doen bij datalekken e.d.).

Onze doelen

  • Onze leden ondersteunen bij het voldoen aan de AVG.

Wat wij doen

  • We volgen ontwikkelingen in de wet- en regelgeving rond privacy;
  • We stellen documenten op die onze leden kunnen gebruiken om te voldoen aan de AVG;
  • We beantwoorden vragen over privacy in de afvalbranche.

Betrokken organisaties:

  • Autoriteit Persoonsgegevens (AP)

Overlegstructuren

  • Stuurgroep Publiek Ondernemerschap

NVRD aanspreekpunt

Evelien Mertens

Senior Beleidsadviseur

Inspiratie en voorbeelden

  • Cameratoezicht