10 vragen over de mogelijke nieuwe deal met Verpact

De definities uit het Plan van Aanpak kwaliteit zijn:

1. Brengvoorziening: voorziening, al dan niet afgesloten met een pasjessysteem, openbaar toegankelijk voor alle inwoners van een wijk of gemeente, om PMD afval naartoe te brengen.
2. Deelvoorziening: een al dan niet inpandige voorziening expliciet en uitsluitend toegankelijk voor bewoners van één pand, zoals een appartementsgebouw waarvan het PMD door gemeente wordt opgehaald.
3. Haalvoorziening: Huis-aan-huis voorziening waarmee PMD door gemeente wordt opgehaald.

De bedragen in de staffel hebben betrekking op de inzamelvergoedingen voor 2026. Elk jaar vindt indexatie plaats conform een gezamenlijk bepaalde indexatiemethodiek. De inzamelvergoeding voor 2029 en verder wordt bepaald op basis van nieuw kostenonderzoek.

Bronscheidingsgemeenten met een (overwegend) haalsysteem ontvangen een voorschot van € 195 per ton ingezameld PMD. Na het jaar 2026 vindt een verrekening plaats aan de hand van de vastgestelde kwaliteit per inzamelmiddel. Bronscheidingsgemeenten met enkel brengvoorzieningen krijgen de mogelijkheid om te kiezen tussen een voorschot van € 195 of geen voorschot en afrekening op basis van vastgestelde kwaliteit.

Onder systeemkosten vallen alle kosten die nodig zijn om het nieuwe systeem goed te laten functioneren. Dit omvat onder andere meet- en governance kosten (deze worden 50/50 gedeeld met Verpact), en kosten voor extra capaciteit, zoals ondersteuning bij de implementatie.

De systeemkosten worden verrekend via een inhouding op de inzamelvergoeding. Dit is administratief de meest eenvoudige en werkbare manier. De exacte hoogte van deze inhouding is op dit moment nog niet bekend. Zodra hier duidelijkheid over is, worden gemeenten hierover geïnformeerd.

Brengsystemen worden net als haalsystemen in de staffel ingedeeld. Een brengvoorziening met meer dan 65% PMD wordt net als de haalsystemen in de staffel ingedeeld. Bij minder dan 65% PMD is er € 0 vergoeding. Tot aan 1 januari 2027 zal Verpact zowel de kosten voor het nascheiden van dit materiaal als de kosten voor het verwerken van het restafval vergoeden. Na 1 januari 2027 vergoed Verpact (alleen) nog de kosten voor het nascheiden voor die gemeenten waar de transitie nog niet is voltooid; de betreffende gemeenten betalen zelf voor overslag, transport en verbranding van het aandeel restafval.

Er is afgesproken dat alle brengvoorzieningen worden uitgefaseerd, startend met de slechtst presterende. Uit meerdere onderzoeken komt naar voren dat ondergrondse containers minder goed presteren op respons en kwaliteit, en dat de kosten gemiddeld hoger liggen. Voor deze transitie zijn in 2026 en 2027 incidentele middelen beschikbaar.

Er verandert op dit moment niets aan de bestaande situatie. Gemeenten die nu kunststofverpakkingen nascheiden uit het restafval, kunnen dat blijven doen.

Ja, vanaf 2027 wordt de staffelindeling elk kwartaal herzien. Als een nieuwe meting wordt toegevoegd (boven het vastgestelde benodigde aantal metingen), valt de oudste meting weg. Het aantal samenstellingsanalyses wisselt per systeem. 10 voor zakken en 14 voor minicontainers en brengvoorzieningen. Elk systeem wordt gemeten, dus per gemeente komen er maximaal 38 metingen (10+14+14). Hierdoor ontstaat een trendmatig gemiddelde waardoor er meer zekerheid en duidelijkheid ontstaat voor gemeenten.

Uitstel van het onderhandelingsresultaat brengt risico’s met zich mee: het zet de relatie met Verpact onder druk en belemmert de betrokkenheid van het ministerie van I&W. Crucialer is de negatieve impact op de implementatie wat kan leiden tot vertragingen en onzekerheid over de effectiviteit van het nieuwe systeem. De onderhandelingen hebben geresulteerd in een herziening van het gehele stelsel, waardoor het lastig is de impact op alle punten volledig in te schatten. Daarom zijn er checks, in de vorm van een 0 en 1-meting, in de afspraken ingebouwd. Hiermee bewaken we samen of het systeem daadwerkelijk bijdraagt aan meer circulariteit, hogere kwaliteit en een eerlijkere vergoeding voor de inspanningen van gemeenten.