AEEA-inzameling op Koningsdag: een blijvertje!

Dat vrijmarkten op Koningsdag een goede mogelijkheid bieden om AEEA in te zamelen, beaamt Michèle Donck. Zij werkt als accountmanager gemeenten bij Stichting OPEN, de organisatie die namens producenten verantwoordelijk is voor het inzamelen van elektronisch afval: “Vrijmarkten bieden een kans om de elektronica die niet meer gebruikt wordt of niet verkocht is, op een verantwoorde en laagdrempelige manier in te zamelen. Daarnaast draagt het bij aan bewustwording, omdat veel inwoners vrijmarkten bezoeken op Koningsdag. Op deze manier kunnen wij de vrijmarkt ook gebruiken om inwoners meer te leren over het belang van een juiste AEEA-inzameling. Daarnaast vergroot je de toegankelijkheid voor de inwoner. Hierdoor wordt het laagdrempelig om je elektronische afval in te leveren en voorkom je dat het bij het restafval belandt of gedumpt wordt.” Ze vervolgt: “Om te stimuleren dat meerdere gemeenten hiermee beginnen hebben wij de Wecycle-cheque geïntroduceerd. Gemeenten die een AEEA-inzamelactie op Koningsdag beginnen maken daarmee kans op een waarde cheque van 1000 euro voor een lokaal goed doel, bijvoorbeeld een repaircafé of een buurthuis.”

‘Gewoon doen’
“Uiteindelijk is het een kwestie van gewoon doen’’, zo vertelt Sabine Nijdam, adviseur afval en circulariteit in gemeente Meppel. “In onze gemeente rijdt de VET-goed inzamelwagen rond, normaal om vetten, elektronische apparaten en textiel huis-aan-huis op te halen. Deze hebben wij ook gebruikt voor Koningsdag. We hebben de inzamelwagen aan het eind van de markt neergezet zodat mensen bij de uitgang spullen konden inleveren. Onze insteek was breder: men kon hier alle niet-verkochte spullen kwijt. Wij zagen vorige jaren dat de niet-verkochte spullen vanzelf in het afval belandden of achtergelaten werden rond de prullenbakken op straat. Het is dus makkelijker om deze mensen meteen te faciliteren. De ingezamelde spullen hebben wij gedoneerd aan de MensA, een activeringscentrum in Meppel. Die
waren er erg blij mee!’’

Een tip die ze wil meegeven aan gemeenten die starten: “We hebben onze communicatie voorafgaand aan de vrijmarkt beperkt. Zo wilden we voorkomen dat mensen deze optie gingen gebruiken als dumpplek zodat ze een bezoek aan de milieustraat konden besparen. De insteek blijft om de mensen op de vrijmarkt te faciliteren.”

Weinig moeite
Ruben van Noppen, relatiebeheerder grondstoffen bij ACV, geeft aan dat de actie opzetten relatief weinig moeite vergde: “De evenemententak van ACV faciliteert dit soort evenementen sowieso al met onder meer evenementen-prullenbakken. Het was dus relatief makkelijk om hierop aan te haken met AEEA-inzamelbakken. In totaal stonden er 12 IBC’s bakken op 6 verschillende locaties in twee ACV-gemeenten.’’

Tips voor startende gemeenten heeft hij zeker: “Allereerst is het goed om deze inzamelactie vooral te zien als bewustwording actie: de ingezamelde kilo’s AEEA zijn niet te vergelijken met een goede zaterdag op de milieustraat. Dat is niet erg want dat is ook niet per se de insteek. Daarnaast is toezicht op de AEEA-containers noodzakelijk, volgens Ruben: “Wij merkten dat metaalboeren de bakken nogal interessant vonden, dus die hebben we weggestuurd. Dat was zeker niet de bedoeling en ook niet iets waar we van tevoren rekening mee hebben gehouden’’.

Geslaagde actie
Marcel Caljouw is senior contractmanager bij gemeente Den Haag en kijkt terug op een geslaagde actie. “Wij hebben op drie verschillende vrijmarkten – op een centrale plek – ingezameld en overal werkte het goed. In totaal hebben we ongeveer 1000 elektrische apparaten ingezameld.” Gemeente Den Haag maakte in tegenstelling tot Meppel en ACV, gebruik van externe afvalcoaches gedurende de dag. Marcel: “De afvalcoaches gingen in gesprek met inwoners, die positief reageerden. Dit was voor ons een mooi contactmoment om te praten over het inzamelen van AEEA.” Als tip geeft Marcel mee: “Zorg in aanloop en tijdens Koningsdag voor goede afstemming met de organisatie en verkeersregelaars. Het is namelijk erg vol en druk en dat maakt het plaatsen van de containers moeilijker.”

Genoeg ideeën voor aankomende jaren: van een reparatietafel tot een kringloopcontainer op de vrijmarkt. Op de vraag of de AEEA-inzamelactie op Koningsdag een blijvertje is, reageren alle drie enthousiast. Unaniem: “Het is een kwestie van continueren, dan wordt het vanzelf normaal!’’

Dit artikel verscheen eerder in ons vakblad GRAM van maart 2025.