Eind 2023 stelt de Rijksoverheid het Nationaal Milieuprogramma vast. In dit programma worden de grote lijnen van het milieubeleid geschetst. Circulaire Economie is een van de drie hoofdopgaven uit dit programma. Via informele participatiemomenten gaat de rijksoverheid in gesprek met belanghebbenden. Tussen november en januari vonden drie participatiesessies plaats, waarbij wij de belangen van de sector behartigden.

Het Nationaal MilieuProgramma (NMP) is het vervolg op het Nationaal Miliebeleidskader (NMK). In het NMK staat wat de Rijksoverheid wil doen aan een veilig, gezond en schoon leefmilieu.

Het doel van het NMP is om met een overkoepelend actieprogramma te komen voor de uitvoering van het milieubeleid tot en met 2050. Hiermee wil de overheid milieuproblemen voorkomen en invulling geven aan oplossingen voor de lange termijn.

Bij het opstellen van het NMP worden de volgende invalshoeken gekozen:

  • Vitale ecosystemen: schone lucht, water en bodem zijn onmisbaar voor een gezond leven.
  • Gezonde leefomgeving: het streven naar een leefomgeving waarin gezondheidsrisico’s door een lage milieukwaliteit verwaarloosbaar zijn.
  • Duurzame, circulaire economie: het fundamenteel anders omgaan met onze grondstoffen om te kunnen voorzien in onze behoeften

Themasessie 1 – streefbeelden en doelen
Op 17 november 2022 vond de eerste themasessie plaats waarin een dialoog plaatsvond met belanghebbenden over streefbeelden en doelen. Wij waren aanwezig bij de themasessie over een duurzame, circulaire economie.

Via een SWOT analyse (Sterktes, Zwaktes, Kansen en Bedreigingen) werd samen met de belanghebbenden het milieubeleid in Nederland besproken. Belangrijke inzichten hieruit zijn dat de transitie naar een duurzame en circulaire economie veel vraagt van de maatschappij, maar dat het ook kansen biedt om Nederland een internationale koploperpositie te bieden. Het biedt onder andere kansen voor werkgelegenheid, brede welvaart en innovatie. Het ontbreken van producteisen op het gebied van duurzaamheid en circulariteit wordt als zwakte gezien, maar de bestaande instrumenten zoals een UPV worden juist als sterkte gezien.

Ook werd een voorgesteld streefbeeld besproken. Hierbij heeft de NVRD ingebracht dat we moeten kijken naar de gemeenschappelijke waardes. In het streefbeeld werd gesproken over de burger als consument. Is consumeren het gedrag wat we willen zien in een duurzame, circulaire economie en is de Nederlander alleen een consument?

Themasessie 2 – Oplossingsrichtingen en instrumenten
Op 12 december vond de tweede themasessie plaats waarin er per opgave opzoek werd gegaan naar concrete oplossingsrichtingen en beleidsmaatregelen. Zonder na te denken over bezwaren of praktische uitvoerbaarheid mochten we losgaan om zoveel mogelijk verschillende oplossingsrichtingen voor een circulaire economie met elkaar te delen. Deze maatregelen moesten direct gekoppeld worden aan een actor die eindverantwoordelijk zou (moeten) zijn voor de maatregel. Hierbij kon gekozen worden tussen het Rijk, decentrale overheden, het bedrijfsleven, burgers, kennisinstellingen en eventuele andere partijen. Wij hebben onder andere ingebracht dat er meer gebruik gemaakt dient te worden van de kennis en expertise van de uitvoeringskracht op het vlak van circulaire economie en dat het Rijk meer regie dient te nemen bij het invulling geven aan de UPV, waar meer het belang van duurzaamheid in geborgd dient te worden.

Themasessie 3 – Voors & tegens en Dilemma’s
Op 26 januari vond de derde en laatste themasessie plaats waarin via “het Disney-model” oplossingsrichtingen besproken werden. De NVRD is de gehele dag aanwezig geweest bij de drie sessies over alle invalshoeken.

Walt Disney toetste zijn films altijd met drie verschillende rollen: de criticus, de dromer en de realist. Alle belanghebbenden kropen in alle drie de rollen en zo werden de verschillende oplossingsrichtingen en maatregelen verzameld in themasessie 2 besproken.

Uit maar liefst 322 oplossingsrichtingen heeft het NMP 10 clusters geselecteerd. Onder andere: reken met echte prijzen, verbeter de samenwerking en maak samenhangend consistent beleid. Wij hebben hier benadrukt dat vooral die laatste oplossing van belang is. Rijksplannen moeten elkaar versterken. Daarnaast dienen er ook oplossingen aan de voorkant van de keten te gebeuren.

Vervolg
Het informele participatietraject van het NPM kent drie fases:

  • Fase 1: drie themasessies
  • Fase 2: participatieve waarde evaluatie, dit is een online raadpleging onder Nederlanders over de belangrijkste beleidsdillema’s binnen het NMP
  • Fase 3: Integratiesessies, de opbrengst van fase 1 en 2 leveren oplossingen en handelsperspectieven op. Hierover zal met belanghebbenden gesproken worden.

Meer informatie kun je vinden op de website van het NMP.