Pagina
delen
Handreiking diftar: Afval scheiden loont!
27 oktober 2020
De invoering van diftar is in sommige gemeenten nog altijd een hobbelige weg. De Groningse gemeenteraad heeft een beslissing hierover onlangs uitgesteld, na een uitputtende raadsvergadering, die tot diep in de nacht voortduurde. Arnhem heeft diftar dit jaar ingevoerd, maar heeft nog steeds te kampen met gewapend verzet vanuit enkele oppositiepartijen, die het vuurtje voortdurend opstoken. Om gemeenten te helpen op de soms hobbelige weg naar diftar heeft de NVRD, in het kader van het programma VANG Huishoudelijk Afval, daarom een nieuwe handreiking diftar uitgebracht.
Pagina
delen
De handreiking is vooral bedoeld om het besluitvormingsproces over het invoeren van diftar te ondersteunen. De handreiking geeft achtergrondinformatie over de verschillende vormen van diftar en de resultaten die daarmee behaald kunnen worden. Ook het besluitvormingsproces en het invoeringstraject komen aan bod. De meer technische invoeringsaspecten komen in de handreiking zijdelings aan de orde.
Als je afgaat op de media dan lijkt de invoering van diftar soms een mijnenveld. De gevallen waarin het instrument van diftar min of meer geruisloos wordt ingevoerd halen de kranten helaas minder vaak. Het gekrakeel uit plaatsen als Arnhem of Groningen is dan ook vaak wat boven blijft drijven in de aandacht.
Uit de Benchmark Afvalinzameling blijkt echter elk jaar opnieuw dat diftar een zeer succesvolle strategie is. Gemeenten die dit instrument hanteren hebben niet alleen de beste scheidingsresultaten, maar ook de laagste afvalstoffenheffing. Dit effect wordt nog versterkt wanneer diftar wordt gecombineerd met serviceprikkels, zoals omgekeerd inzamelen, zoals bijgaande figuur illustreert. De gemeenten die de VANG-HA doelstellingen al behaald hebben, passen dan ook allemaal een vorm van diftar toe.
DraagvlakVoor een succesvolle invoering is het creëren van draagvlak essentieel, zowel politiek als bij de burgers. Veranderingen leiden immers altijd tot weerstand. Het erkennen en herkennen daarvan is dan ook belangrijk. In de periode 2018/2019 heeft de NVRD een korte analyse uitgevoerd onder 24 gemeenten die in de afgelopen vijf jaar grote systeemwijzigingen (met name diftar en omgekeerd inzamelen) hebben doorgevoerd, waarbij is gevraagd naar de weerstanden die dit heeft opgeroepen. Hieruit bleek dat bijna alle gemeenten hiermee te maken hebben gehad. Variërend van ingezonden brieven en telefonische klachten tot zeer actieve groepen die met behulp van sociale media de besluitvorming proberen te beïnvloeden. Bij bijna 90% van de gemeenten verdween de weerstand ook weer na een periode van 3 tot 6 maanden. Ook bleek dat de weerstand meestal afkomstig is van een kleine maar actieve groep. Als deze groep wordt bereikt en overtuigd kan worden neemt de weerstand drastisch af.
De nieuwe handreiking diftar kan hierbij ondersteunen. De handreiking gaat uitgebreid in op het besluitvormingsproces, de verschillende manieren waarop burgers hierbij betrokken kunnen worden en de wijze waarop diverse valkuilen vermeden kunnen worden. Ook bevat de handreiking een handig lijstje van veel voorkomende vragen en bezwaren, en de mogelijke reactie daarop.