Pagina
delen
Benchmark
Inzamelsystemen
Kosten beheersbaar houden door afvalscheiding
13 februari 2025
Folkert Starreveld

Sinds 2018 nemen de kosten van het afval- en grondstoffenbeheer toe, zo blijkt uit de Benchmark Huishoudelijk Afval. De afvalbeheerkosten in 2023 bedroegen gemiddeld € 219 per huisaansluiting, 4,5% hoger dan in 2022. Dit bedrag had veel hoger kunnen zijn, door het niet goed scheiden van het huishoudelijk afval en het afvoeren van meer restafval naar de verbrandingsoven. Want afval scheiden loont, zo blijkt uit de benchmark.
Pagina
delen
In de benchmark wordt niet alleen vergeleken op milieu-indicatoren zoals recycling en afvalscheiding, maar ook op kosten-indicatoren. Dit maakt het mogelijk om kosten-effectiviteitsanalyses uit te voeren en uitspraken te doen over welke inzamelstrategie de beste resultaten oplevert. De afvalbeheerkosten zijn in de benchmark gedefinieerd als de totale kosten die gemoeid zijn met de uitvoering van de gemeentelijke zorgplicht, verminderd met de vergoedingen die worden verkregen uit producentenverantwoordelijkheid. Het betreffen dus alle inzamel-, overslag- en verwerkingskosten van het huishoudelijk afval, inclusief de kosten voor het flankerend beleid, zoals communicatie en handhaving. Kosten die geen deel uitmaken van de totale beheerkosten zijn kwijtscheldingskosten, btw-compensatie en kosten voor zwerfafval en bedrijfsafval. Om deze reden kunnen de totale afvalbeheerkosten lager uitvallen dan de gemeentelijke afvalstoffenheffing.
Restafval grootste kostenpost
Ongeveer twee derde van de afvalbeheerkosten bestaat uit de inzamel- en verwerkingskosten die gemaakt worden voor het fijn huishoudelijk afval. De inzameling en verwerking van (fijn) restafval is daarbinnen weer de grootste kostenpost: bijna een derde van de totale afvalbeheerkosten. Het is dan ook niet verwonderlijk dat gemeenten met het meeste restafval in de benchmark ook de hoogste afvalbeheerkosten hebben.
Afvalscheiding loont!
In de benchmark belichten we ook de inzamel- en verwerkingskosten per afval- en grondstofstroom. Daarbij blijkt PMD de duurste stroom. Hierop is echter nog niet de inzamelvergoeding van producentenverantwoordelijkheid in mindering gebracht. Voor alle overige grondstoffen geldt dat deze minder inzamel- en verwerkingskosten met zich meebrengen dan restafval. Afval scheiden loont dus.
Wist je dat…
De benchmark levert veel relevante inzichten op. Wist je bijvoorbeeld dat…
- steeds meer gemeenten een keuken- of aanrechtbakje verstrekken voor GFE?
- de gemeente Meersen 205 kg GFT per inwoner heeft ingezameld? GFT wordt daar 26 keer per jaar met minicontainers ingezameld en tuinafval mag bij iedere inzamelronde naast de minicontainer worden aangeboden.
- inmiddels 22% van de aan de benchmark deelnemende gemeenten een ‘ja/ja-sticker’ voor reclamefolders heeft ingevoerd en 5% druk doende is om dit in te voeren?
- de gemeente Lisse aan kop ligt met bronscheiding van PMD? In de gemeente wordt 43 kg PMD per inwoner ingezameld met minicontainers voor de laagbouw (26 keer per jaar) en verzamelcontainers voor de hoogbouw (1 per 60 huishoudens).
- Leusden met 34 kg glas per inwoner de best presterende gemeente is uit de benchmark? De gemeente heeft een containerdichtheid van 1 glasbak op 350 huishoudens (de gemiddelde dichtheid in de benchmark is 1 container op 548 huishoudens).
- bij bijna één op de vijf milieustraten bedrijven welkom zijn voor het aanbieden van afval?
- in 60% van de gemeenten verenigingen een rol hebben bij de inzameling van oud papier en karton?
- de gemeente Craendonck met 11,5 kilogram per inwoner het meeste textiel inzamelt? Dit gebeurt voornamelijk met bovengrondse textielbakken, met een dichtheid van 1 op 607 huishoudens (de gemiddelde dichtheid in de benchmark is 1 textielcontainer op 1460 huishoudens).
- gemiddeld bij 17% van de verzamelcontainers structureel afval wordt bijgeplaatst? In 68% van de gemeenten wordt het bijgeplaatste afval na melding direct weggehaald. De verwijderingskosten van bijplaatsen bedroegen € 5,40 per huisaansluiting.