NVRD maakt rapportages en benchmarks eenvoudiger met project BSI

De doelen? Het eenvoudiger, sneller kunnen delen en vergelijken van informatie en zo het verlagen van de drempel voor deelname aan rapportages. In dit artikel gaan we dieper in op wat het BSI-project de NVRD-leden kan bieden. Om concreter te maken wat BSI moet opleveren, zijn verschillende deelprojecten opgetuigd.

Rapportageverplichtingen:
– Rapportageverplichting aan het CBS van alle Nederlandse gemeenten op het gebied van afvalinzameling en -verwerking en hieraan gekoppelde duurzaamheidsdoelen.
– De vrijwillige benchmark van huishoudelijk afval.

ICT, Data en Architectuur:
De resultaten vertalen naar een concrete ICT-oplossing.

Bij deelproject Rapportageverplichtingen is eerst gekeken naar:
* wat zijn de rapportagevragen?
* wat is de samenstelling van het antwoord?
* hoe is dat antwoord te vertalen naar eenduidige data en informatie (zoals aantallen huishoudens en aantallen containers)?

Erik Verschoor en Evita Haakmat, vanuit Clever Consultancy bij het project betrokken, vertellen er meer over. “Nu worden uiteenlopende termen gebruikt”, schetst Erik Verschoor. “Zo spreekt de ene organisatie over een kliko, de ander over een minicontainer en een derde over een rolcontainer. Maar per saldo bedoelen ze hetzelfde. Dit maakt een uniforme codering nodig.”

Een belangrijke mijlpaal vanuit Rapportageverplichtingen was volgens Evita Haakmat het bepalen waar de betrokken rapportages uit bestonden en daarvan alle datapunten te verzamelen in een overzicht. “Dat hebben we met de werkgroep BSI uitgewerkt en beschreven: wat moet er gerapporteerd worden, waarvoor zijn eenduidige en uniforme termen nodig?”

Branche-woordenboek
Deze uniformiteit is vertaald naar een generiek branche-woordenboek, dat alle verschillende termen beschrijft. Erik: “Onze leden kunnen intern hun term blijven gebruiken – zoals kliko en rolcontainer – maar op het moment dat we extern informatie delen, gebruiken we dezelfde term. Het woordenboek is een belangrijk, concreet middel om uniformiteit te bewerkstelligen in rapportages. Vergelijkingen worden eenvoudiger omdat iedereen naar buiten toe dezelfde taal spreekt.”

NVRD-leden kunnen straks via hun datawarehouse hun standaarden coderen aan de hand van het woordenboek en die matchen met de vragenlijsten van Business Monitor (waarvan het platform voor de diverse rapportages gebruikt wordt, red.). Evita: “Daarnaast overleggen we met grotere branchespecifieke systeemleveranciers, zoals AMCS, Ximmio en 21South, of zij het woordenboek kunnen importeren in hun software. Dat maakt het voor NVRD-leden nog veel makkelijker om de benchmark in te vullen.”

Dat de leveranciers gaan meewerken, is volgens Erik een belangrijke concrete stap. Nu zijn NVRD-leden vaak twee tot drie weken bezig met een benchmark of rapportage. Uiteindelijk moeten zij voor via een JSON-file zo’n 80 procent van alle vragen geautomatiseerd kunnen invullen. “De rest – vooral kwalitatieve vragen – moeten de leden zelf nog invullen. Het is enigszins vergelijkbaar met hoe het bij de belastingaangifte gaat.”

Breder toepasbaar
Het woordenboek is veel breder toepasbaar dan de BSI-deelprojecten en is ook al zo ingericht. Momenteel ligt de focus echter op de eerstvolgende benchmark huishoudelijk afval. Het afvalwoordenboek is ook al klaar voor de eerstvolgende CBS-benchmark. Het CBS zelf nog niet, daarvoor moet in 2025 de aansluiting plaatsvinden. Hetzelfde geldt voor het CSRD-project.

“En voor alle duidelijkheid: niemand is verplicht om voortaan op deze manier de benchmark in te vullen, of de rapportageverplichting richting CBS”, benadrukt Evita. “Het komt erbij, het moet voor meer gemak en uniformiteit zorgen. Het zal even duren voordat iedereen er klaar voor is. Maar het enthousiasme is al duidelijk aanwezig, er zijn genoeg leden die zeggen: laat dat woordenboek maar komen!”

Afronding BSI-project
Het is de bedoeling om het BSI-project dit jaar af te ronden. De ontwikkeling van het woordenboek blijft doorgaan en wordt uiteindelijk op vier manieren beschikbaar gesteld via de NVRD:

• Doorzoekbaar via de website zelf: het Online Branche Woordenboek.
• Als een Excel-bestand, via de website te downloaden.
• Als database te downloaden, zodat een softwareleverancier het in zijn software kan opnemen.

Er lopen inmiddels andere ontwikkelingen. Erik: “De branchevereniging van private afvalbedrijven, de VA, wil het woordenboek adopteren. En op termijn kun je bedenken dat, wanneer je als afvalbedrijf het inzamelen van glas uitbesteedt, het bedrijf in de uitbestedingsorder de relevante codes vanuit het woordenboek meeneemt. Zo kun je ook hier uniformiteit in taal hanteren.”

Uiteindelijk wil de NVRD het woordenboek opschalen naar Europees niveau. Dat is volgens Erik een haakje naar de EU-brede CSRD-verordening. “Als we de Europese standaardisatie die voor CSRD-rapportages geldt, mee kunnen nemen in het woordenboek, kan dat ook op Europees niveau toegepast worden. Maar dat is voor nu nog een stip op de horizon.”

Dit artikel verscheen eerder in ons Vakblad GRAM van mei 2024.