Reactie NVRD: Meer moed nodig om mooie textielplannen te realiseren

Positieve punten

• Verplichte recyclingdoelstellingen: het opnemen van percentages post-consumer vezel-tot-vezel recyclaat (15% in 2030 en 20% in 2035) is een belangrijke stap. Dit sluit aan bij onze eerdere oproep voor dwingende eisen aan producenten. Wij zouden hier graag een eis van 10% in 2027 aan toevoegen.
• Verbod op vernietiging van textiel in 2026: het verbod in de Ecodesign for Sustainable Products Regulation (ESPR) op het vernietigen van onverkocht textiel is positief en hard nodig om verspilling drastisch te verminderen.
• Aandacht voor tweedehands en reparatie: het stimuleren van tweedehands textiel, reparatiesubsidies en circulaire businessmodellen is een kansrijk onderdeel van het programma. Hiermee verlengen we de levensduur van het textiel én de circulariteit van de textielsector.

Aandachtspunten

• Urgentie ontbreekt: De situatie op de textielmarkt vergt vandaag de dag actie. In het beleidsprogramma wordt het perspectief voor het hier en nu gemist. Eerder deden wij hierover – in samenwerking met Vereniging Herwinning Textiel (VHT) en Branchevereniging Kringloop Nederland (BKN) – al een dringende oproep aan de overheid. Daarop volgde deze teleurstellende reactie vanuit de overheid.
• Concretisering en verplichting: Hoewel doelstellingen ambitieus zijn, blijven veel acties hangen in verkenningen, zoals tariefdifferentiatie onder de UPV en de uitwerking van de ESPR en komen (nog) niet tot uiting in concrete verplichtingen. Wij hopen dat de nu ingezette onderzoeken en verkenning uiteindelijk zullen leiden tot daadwerkelijke maatregelen die (tijdig) een positieve impact hebben op de circulaire textielketen.
• Ambities op papier zijn geduldig: er is aandacht voor de rollen van verschillende stakeholders, zoals gemeenten, producenten en consumenten, maar er is helaas geen expliciete aanwijzing van normadressanten die verantwoordelijk worden gesteld voor het behalen van specifieke doelen. Dit blijft een vage invulling in het beleidsprogramma. Het gebrek aan duidelijkheid over wie verantwoordelijk is voor het behalen van de doelstellingen gaat de voortgang vertragen. Ambities opschrijven is onvoldoende om ze ook waar te maken!
• Flankerend beleid bij vernietigingsverbod: Goed dat er een verbod komt op het vernietigen van kleding, maar het plan laat open welk gedrag we dan willen zien van producenten. Er is onvoldoende aandacht op het beleid voor de overgangsperiode of het afvoeren van onverkocht en ongebruikt textiel via andere kanalen. We herhalen onze oproep om verkoop/distributie via tweedehands kanalen te verplichten, zodat bruikbare kleding gedragen kan worden.
• True pricing: er wordt in het beleidsprogramma gesproken over fiscale maatregelen en prijsprikkels om duurzaam gedrag te bevorderen, maar het mist expliciete aandacht voor true pricing, een instrument dat maatschappelijke kosten integreert in productprijzen. Dit kan bijdragen aan het ontmoedigen van (ultra)fast-fashion en het stimuleren van duurzame alternatieven.

Conclusie
Met de inhoud en ambities van het beleidsprogramma is weinig mis. Voor ons mag het allemaal wel wat steviger en concreter. De stip op de horizon mag dichterbij, en we zouden graag concrete stappen en moedige besluiten zien die de stip helpen waarmaken. Dus: voer eerder de verplichting in om gerecyclede grondstoffen te gebruiken, maak concreet wat er moet gebeuren met textiel dat niet langer vernietigd mag worden, wijs duidelijk verantwoordelijken aan per doelstelling en pas fiscale aanpassingen toe om koplopers te belonen en achterblijvers te stimuleren.