Update: wat speelt er in Europa?

Verordening Verpakkingen en Verpakkingsafval
In november 2022 heeft de Europese Commissie (EC) een voorstel gedaan om de Europese Richtlijn betreffende verpakkingen en verpakkingsafval te herzien. Op hoofdlijnen bevat het voorstel doelstellingen en maatregelen om de productie van verpakkingsafval te voorkomen, hoogwaardige recycling te stimuleren en voor het reduceren van het gebruik van fossiele grondstoffen bij de productie van verpakkingen. De EC heeft het voornemen om deze richtlijn om te zetten in een verordening. Dat houdt in dat de regelgeving rondom verpakkingen en verpakkingsafval minder vrijblijvend wordt. Waar lidstaten voorheen zelf konden kiezen hoe zij wet- en regelgeving rondom dit onderwerp implementeerden, moeten nu alle lidstaten aan precies dezelfde regels voldoen.

Voordat een voorstel van de EC daadwerkelijk in werking treedt, moeten er verschillende stappen worden doorlopen. Momenteel ligt dit voorstel bij het Europees Parlement (EP), waar Europarlementariërs middels amendementen aanpassingen kunnen doen op het voorstel. Er is op dit moment nog veel discussie in het parlement over de maatregelen gericht op hergebruik. De steun voor de voorgestelde hergebruiksdoelstellingen varieert erg. Er zijn partijen die de doelstellingen volledig ondersteunen en partijen die de ambitie volledig naar beneden willen halen. Vanuit Municipal Waste Europe (MWE) zijn wij ook actief op het vlak van belangenbehartiging op dit punt en steunen wij de ambitie van de EC. In maart hebben we een gezamenlijke reactie met voorstellen voor aanpassingen gegeven op het voorstel. In deze reactie doen we onder andere voorstellen voor meer duidelijkheid en helderheid rondom composteerbare en biologisch afbreekbare verpakkingen. Hierdoor wordt uiterlijk in mei 2026 de composteerbaarheidsnorm herzien. Het is echter helaas niet gelukt om de definitie van composteerbare verpakkingen te verduidelijken. In plaats daarvan is er een definitie voor een biologisch afbreekbare verpakking toegevoegd. Ook stond in het oorspronkelijke voorstel een verplichting dat theezakjes, koffiecups en -pads composteerbaar moesten zijn. Deze verplichting is er uitgehaald.

Eco-design
In maart 2022 heeft de EC een voorstel gedaan voor een herziening van de regelgeving rondom eco-design. Ook hier is het voornemen om de reeds bestaande richtlijn om te zetten in een verordening. Dat houdt in dat lidstaten niet meer zelf kunnen beslissen hoe ze deze wetgeving in hun eigen land implementeren, maar dat dit voor elke lidstaat hetzelfde is. Deze herziening beoogt de regels en procedures voor de vaststelling van eisen aan verschillende producten te harmoniseren. Het legt ook de basis voor een bredere toepassing van eco-designprincipes, waardoor niet alleen energie-efficiëntie, maar ook andere milieuprestaties van producten beter kunnen worden gereguleerd.

Momenteel wordt onderzocht welke productgroepen er eventueel onder deze verordening zouden kunnen vallen. Zowel vanuit MWE als NVRD hebben wij hier input op geleverd. Hierin hebben wij aangegeven dat wat ons betreft de eerste prioriteit komt te liggen op eco-design regels voor: alle soorten textiel (inclusief schoenen), meubels, matrassen, speelgoed en luiers en maandverband. Daarnaast hebben we ervoor gepleit dat ook bouwmaterialen hieronder komen te vallen. Daarnaast hebben we met betrekking tot het recht op reparatie ervoor gepleit dat de reparateur ook onafhankelijk mag zijn van de fabrikant. Momenteel buigt een werkgroep van het Europees parlement zich over dit voorstel. Naar verwachting wordt er in juli over het voorstel gestemd.

Textiel
De verduurzaming van de Textiel sector is een van de prioritaire onderwerpen waar de Europese Commissie stappen op wil zetten. Zo is in maart 2022 de EU strategie voor duurzaam en circulair textiel aangenomen. Met deze strategie wordt er naar toegewerkt om in 2030 de textielproducten die op de Europese markt komen een lange levensduur hebben en gerecycled kunnen worden, zo veel mogelijk met gerecyclede vezels worden vervaardigd en geen gevaarlijke stoffen bevatten. Daarnaast dienen de sociale rechten en het tegengaan van milieuschade bij de productie van textiel beter te worden gewaarborgd. Ook wordt er momenteel verkend over het verankeren van een UPV op textiel op Europees niveau. De verwachting is dat dit er op termijn zal komen, of dat nog voor de Europese verkiezingen van 2023 is, is echter de vraag.