Pagina
delen
SUP-vergoeding

Op 23 maart 2022 is de Ministeriele regeling ‘Kunststofverpakkingen eenmalig gebruik’ gepubliceerd. Hiermee geeft Nederland nadere invulling aan de Europese Single Use Plastic-richtlijn en aan het Besluit waarin die binnen Nederland naar is vertaald.
Pagina
delen
De ministeriele regeling bevat regels voor uitgebreide producentenverantwoordelijkheid, bewustwordingsmaatregelen en het terugdringen van het gebruik van eenmalige verpakkingen en drinkbekers. De uitgebreide producentenverantwoordelijk voor zwerfafval is in januari 2023 in werking getreden. Gemeenten ontvangen een vergoeding voor de gemaakte opruimkosten.
Welke kosten krijgen gemeenten vergoed?
Producenten worden vanaf het peiljaar 2023 verantwoordelijk voor de kosten die gemeenten maken voor het opruimen van zwerfafval. Dit betekent dat gemeenten en andere gebiedsbeheerders een vergoeding krijgen voor dat deel van de opruimkosten dat betrekking heeft op de SUP-productcategorieën. Dit zijn verpakkingen, drinkbekers, lichte plastic tassen, vochtige doekjes, tabaksproducten met filter en ballonnen. De vergoeding heeft in ieder geval betrekking op de volgende kostencomponenten: handmatig en machinaal reinigen, transport en verwerkingskosten, participatie door vrijwilligersorganisaties en specifiek voor tabaksproducenten; de openbare inzamelsystemen, zoals asbakken.
Hoe hoog is de vergoeding?
In juli 2024 is het Uitvoeringsbesluit ‘Vaststelling bijdragen en wegingsfactoren kunststofproducten voor eenmalig gebruik 2024’ gepubliceerd waarmee de bijdrage die producenten moeten betalen en de vergoedingen voor gebiedsbeheerders zijn vastgesteld. De wegingsfactor voor gemeenten is het aantal inwoners. Uit het kostenonderzoek blijkt dat deze factor het beste correleert met de gemaakte kosten voor het opruimen van zwerfafval. Hierbij is gebruikgemaakt van de clusterindeling uit het kostenonderzoek (Tauw 2022).
De vergoedingen voor 2023 voor gemeenten bedragen:
- Meer dan 300.000 inwoners: €10,79 per inwoner
- 100.000 – 300.000 inwoners: €2,91 per inwoner
- 30.000 – 100.000 inwoners: €2,42 per inwoner
- Minder dan 30.000 inwoners: €2,65 per inwoner
Het uitvoeringsbesluit staat tot 26 augustus open voor internetconsultatie. De definitieve vergoeding (peiljaar 2023) wordt vóór 1 november 2024 aan gemeenten uitgekeerd.
Hoe wordt de vergoeding vastgesteld?
De bijdrage van producenten en de vergoeding voor gemeenten en overige gebiedsbeheerders wordt door de Staatsecretaris vastgesteld op basis van een kostenonderzoek en een onderzoek naar de samenstelling van het zwerfafval. Het kostenonderzoek wordt minimaal één keer in de vier jaar uitgevoerd en het samenstellingsonderzoek jaarlijks. Het kostenonderzoek, waarin de kosten van 75 gemeentelijke gebiedsbeheerders in kaart is gebracht, is in december 2022 gepubliceerd. In het voorjaar van elk jaar publiceert Rijkswaterstaat de resultaten van de landelijke monitor zwerfafval.
Het kostenonderzoek, het aandeel SUP-items in het zwerfafval en de systematiek voor het bepalen van de bijdrage en vergoedingen zijn vastgelegd in drie memo’s.
Lees meer op de pagina van Rijkswaterstaat
Hoe wordt de vergoeding uitgekeerd aan gemeenten?
De wegingsfactoren (definitieve berekening) per overheidsorganisatie over het peiljaar worden vóór 1 juni door de minister gepubliceerd. De uitkering van de opruimvergoedingen aan gemeenten gebeurt uiterlijk vóór 1 november in het kalenderjaar na het peiljaar.
Wat zijn de voorwaarden en verplichtingen?
De UPV-zwerfafval is een louter financiële verplichting voor de producenten om een deel van de kosten te dekken die gemeenten nu maken. Producenten hebben in tegenstelling tot andere UPV’s geen operationele verplichting om bijvoorbeeld het opruimen zelf te regelen. Er worden ook geen doelstellingen aan de producenten opgelegd. De hoogte van de financiële bijdragen die producenten moeten betalen wordt door de minister vastgesteld.
Er zijn ook geen verplichtingen voor gemeenten aan verbonden. Het is aan gemeenten om dit al dan niet te besteden aan hun zwerfafvalaanpak. In een Q&A worden tips gegeven hoe je als gemeente kunt zorgen dat de vergoeding wordt besteed aan de zwerfafvalaanpak.